Lịch sử và địa lý là hai lĩnh vực mà tôi quan tâm từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Tuy nhiên cách viết sử của những nhà viết sách giáo khoa Việt Nam đôi khi khiến tôi chau mày khi nhận ra sự phiến diện, một chiều và công thức của họ trong cách nhìn nhận các vấn đề của lịch sử, nhất là lịch sử Việt Nam thời hiện đại.
Khi có điều kiện khảo cứu nhiều tài liệu về lịch sử Việt Nam tôi nhận ra rằng có rất nhiều vấn đề mà giới sử gia Việt Nam còn lúng túng và có nhiều quan điểm khác nhau về cùng một vấn đề. Chẳng hạn như giới sử gia thường "kết tội" nhà Nguyễn trong việc chậm trễ canh tân đất nước dẫn đến việc thực dân Pháp xâm lược Việt Nam thành công và cuối cùng là việc Việt Nam trở thành một quốc gia thuộc địa của Pháp.
Trong bài viết: "Trách nhiệm triều Nguyễn về sự thất bại của xu hướng đổi mới ở Việt Nam cuối thế kỷ XIX", Đinh Xuân Lâm cho rằng: "Tư bản Pháp nổ súng xâm lược Việt Nam vào lúc chế độ phong kiến Việt Nam đang lún sâu vào con đường khủng hoảng suy vong trầm trọng. Chính sách khắc nghiệt và sai lầm của triều Nguyễn về kinh tế - tài chính đã làm cho nông nghiệp trong nước ngày càng tiêu điều, xơ xác. Nông nghiệp sa sút, kéo theo luôn sự suy thoái rõ rệt của các ngành nghề thủ công truyền thống trong nhân dân. Còn công nghiệp cũng ngày càng lụi tàn vì các quy định ngặt nghèo như các chế độ công tượng mang tính chất cưỡng bức lao động, đánh thuế sản vật rất nặng mang tính chất nô dịch v.v…"
Việc chế độ phong kiến triều Nguyễn lúc bấy giờ lún sâu vào con đường khủng hoảng, trì trệ trong việc đổi mới kinh tế, quân sự được giới sử gia Việt Nam cho rằng đó là nguyên nhân chính yếu dẫn tới việc triều Nguyễn thất bại trong việc chống Pháp, dẫn tới việc phải ký các hiệp định nhượng bộ và cuối cùng phải chịu sự đô hộ của thực dân Pháp hơn 90 năm.
Tôi cho rằng câu hỏi: Vì sao triều Nguyễn thất bại trong việc chống lại sự xâm lược thực dân Pháp xâm lược? cần đặt lại vấn đề một cách sâu rộng, toàn diện hơn và nhất là phải đẩy nguyên nhân của vấn đề càng lùi xa chuỗi nhân quả của lịch sử thì mới có được câu trả lời thỏa đáng cho câu hỏi tưởng chừng có câu trả lời rất hiển nhiên là do sự yếu kém và thối nát của vương triều nhà Nguyễn lúc bấy giờ như giới sử gia Việt Nam hay viện dẫn khi nhắc đến sự thất bại của vương triều Nguyễn trong cuộc kháng chiến chống lại sự đô hộ của thực dân Pháp.
Các sử gia trong và ngoài nước khi nhận định về nguyên nhân dẫn tới thời kỳ Pháp thuộc thường chỉ ra "nguyên nhân trực tiếp" là do nhà Nguyễn không khôn khéo trong các chính sách đối nội và đối ngoại. Chẳng hạn như nhận định trong Việt sử Toàn thư cho: "Nếu như trong khoảng thời gian Pháp còn lúng túng với nội bộ cùng với liệt cường, vua chúa Việt Nam sớm có một chính sách đối ngoại khôn khéo, am hiểu thuật phú quốc cường binh thì chúng ta đâu phải viết những trang quốc sử bằng máu và nước mắt vào hạ bán thế kỷ XIX. Tiếng súng của trung tướng Rigault de Gnouilly và đại tá Lapierre vào mùa thu năm Đinh Vị (1847), tiếc thay, chưa đủ là một cảnh cáo cho cái triều đình hôn ám của vua Thiệu Trị".
Tuy nhiên tôi muốn đẩy vấn đề đi sâu và xa hơn đó là vì sao vua chúa Nguyễn thời bấy giờ không có được một chính sách đối ngoại khôn khéo, không am hiểu thuật phú quốc cường binh?
Blog này được lập ra mục đích là tìm hiểu các vấn đề về lịch sử Việt Nam để đặt nghi vấn và tìm câu trả lời cho những câu hỏi cần phải được tranh luận và làm sáng tỏ khi đặt lịch sử trong một cái khung cảnh địa lý cụ thể. Qua đó, hy vọng rằng sẽ có những câu trả lời thỏa đáng về những vấn đề lịch sử nan giải như Vì sao nhà Nguyễn thất bại trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp? Vì sao nhà Nguyễn không thể thực hiện các cuộc cải cách canh tân đất nước...
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét